Rest-defensywa w Football Managerze 2022

[verlee]

Czym jest rest-defensywa

Rest-defensywa to niemiecki koncept (restfeldsicherung) polegający na trzymaniu zawodników w głębokich strefach boiska, gdy posiadamy piłkę, w celu kontrolowania przestrzeni i zabezpieczenia się przed kontratakiem przeciwnika. Zawodnicy ci odpoczywają nie biorąc bezpośredniego udziału w akcji, ale jeśli zajdzie taka potrzeba, mogą ruszyć do pressingu lub podłączyć się do ataku w momencie zwolnienia się miejsca w przypisanej do nich strefie.

 

Poniżej przykładowa rest-defensywa strefowa złożona z dwóch linii. W wypadku straty piłki i rozpoczęcia się fazy przejścia z ataku do obrony każdy kontratak będzie musiał po kolei poradzić sobie z dwiema liniami zasieków defensywnych.

 

 

Konceptem rest-defensywy zainteresowałem dzięki świetnemu artykułowi na Spielverlagerung. Kilka dni temu postanowiłem przełożyć go na warunki Football Managera. Zrobiłem to już na becie FM-a 2022 z powodu zmian, jakie nowa wersja wprowadza w kontekście pressingu. 

 

Jak podaje Piotr Sebastian, w FM 21 polecenie intensywności pressingu było związane z następującymi atrybutami: ustawianie się, decyzje, współpraca, pracowitość, wytrzymałość, siła oraz determinacja — i to w stopniu wagowo niemal równoważnym. FM 22 wywraca to równanie na głowę i sprawia, że wytrzymałość jest najważniejszym atrybutem w kontekście pressingu. 90-minutowy gegenpress stosowany przez 38 meczów w sezonie szybko skutkuje wieloma kontuzjami, jak również błędami popełnianymi w końcówkach spotkań przez naszych zmęczonych zawodników. Dlatego też odpowiednie zorganizowanie lini nacisku wydało mi się tematem pasującym do okazji, jaką jest premiera bety nowej wersji Football Managera.

 

Dokładne omówienie założeń rest-defensywy możecie znaleźć na Spielverlagerung. W tym artykule skupię się tylko na optymalnym odwzorowaniu kilku rodzajów rest-defensyw w FM 2022 w celu znalezienia sposobów na budowę rozsądnych systemów counterpressingu. Po detale czysto teoretyczne odsyłam jednak do tekstu źrodłowego. 

 

Artykuł będzie publikowany w częściach raz na jakiś czas — jest za duży, żeby skończyć go na raz:

1. Czym jest rest-defensywa
2. Jak zbudować rest-defensywę w Football Managerze?
3. Rest-defensywa z kryciem 1 na 1 i z dodatkowym zawodnikiem
4. Strefowa rest-defensywa 2-2
5. Strefowa rest-defensywa 1-2-1
6. Strefowa rest-defensywa 3-2 i 2-3

[verlee]

Dorzucam od razu post drugi, żeby pokazać trochę mięska.

 

Jak zbudować rest-defensywę w Football Managerze?

Rest-defensywę w Football Managerze odwzorowujemy głównie z wykorzystaniem polecenia "utrzymuj pozycję", ponieważ zawodnik będący częścią rest-defensywy ma za zadanie przede wszystkim kontrolować strefę, w której się znajduje. Oznacza to, że taki piłkarz będzie relatywnie mniej mobilny niż jego koledzy. Warto więc ustawić innych graczy tak, by zrekompensować to zespołowi.

 

W przykładach, jakie zademonstruję w kolejnych częściach artykułu, będę korzystał z roli, które dla graczy znających FM-a jasno kojarzą się z zastosowaniem polecenia "utrzymuj pozycję". Przykładowo, BWM (D) ma w swoich instrukcjach taktycznych to polecenie, a BWM (S) — nie. Z kolei DLP o mentalności defensywnej będzie stałym elementem rest-defensywy, ale z mentalnością wsparcia będzie miał licencję na częstsze podłączanie się do ataków. Różnice te, choć subtelne, będą miały kluczowe znaczenie w kontekście tematu rest-defensywy, dlatego polecam zwracać na nie szczególną uwagę.

 

Czasem mają miejsce wyjątki od zasady utrzymywania pozycji:

1. kiedy zezwalamy zawodnikowi będącemu częścią rest-defensywy generować od czasu do czasu przewagę poprzez branie udziału w akcjach ofensywnych;
2. kiedy modyfikujemy podstawową formację zawodników widoczną na ekranie taktycznym w jakąś inną formę, np. strefę 2-2;
3. kiedy gramy wysokim pressingiem;
4. kiedy zawodnik rest-defensywny zaczyna swój bieg z głębokiej pozycji.

O punkcie pierwszym mówiliśmy już w kontekście DLP. Przykładem punktu 2. będzie wykorzystanie IWB (S) do budowy rest-defensywy mimo, że rola ta nie trzyma się pozycji. IWB zostali jednak znacząco ograniczeni w FM-ie 22. W poprzedniej wersji taki zawodnik potrafiłby czasem grać niemalże jak środkowy ofensywny pomocnik — obecnie potrafi to jedynie IWB (A); IWB (S) zachowuje co prawda wciąż jak pomocnik, ale raczej defensywny.

 

Podobnie przycięta została rola carrilero, który w niektórych moich sejwach z Football Managera 2020 potrafił zaliczać double double w golach i asystach często zapędzając się do przodu. W najnowszej wersji gra jednak zdecydowanie bardziej konserwatywnie, trzymając pozycję w okolicy 25. metra od bramki przeciwnika, żeby skupić się przede wszystkim na asekuracji bocznych stref boiska. Odkryłem to podczas mojego journeymana z FM 22, skupionego na eksploracji konceptu gegenpressu, kiedy to dzięki dwóm carrilero w środku pola odkryłem wyjątki z punktów 2 i 3 z listy powyżej. CAR, mimo braku instrukcji trzymania się swojej pozycji, może więc być częścią rest-defensywy — a ze względu na swoją mentalność i mobilność będzie działał szczególnie dobrze w rest-defensywie nastawionej na wysoki pressing i counterpress.

 

Poniżej demonstracja strefowej rest-defensywy 2-2 (o co chodzi, powiemy później) z dwoma carrilero w wysokim pressingu:

Na koniec omówmy wyjątek nr 4. Zacznę od truizmu: zawodnik ustawiony na pozycji DM będzie zachowywał się inaczej niż ten sam zawodnik ustawiony na pozycji CM — nawet w tej samej roli. Każdy bieg zacznie z nieco niższej pozycji, bliższej swojej własnej bramki, i zakończy go trochę wcześniej, przykładowo nie wchodząc w pole karne rywali. Tak zachowywać może się np. regista, który mimo swoich ofensywnych inklinacji operuje jednak przede wszystkim z głębi pola. Inaczej oczywiście zachowa się segundo volante z mentalnością ataku. Dlatego też naszą znajomość zachowań różnych roli i sposobów poruszania się przez nich na boisku możemy wykorzystać w budowaniu stabilnej rest-defensywy bez sztywnego trzymania się pozycji. Wszystko zależy od naszej kreatywności i poziomu ryzyka, na które jesteśmy w stanie się zgodzić.

[verlee]

Typy rest-defensywy

Rest-defensywy dzielimy na:

1. rest-defensywy oparte o krycie indywidualne;
2. rest-defensywy oparte o krycie indywidualne z jednym dodatkowym zawodnikiem zapewniającym przewagę w obronie;
3. rest-defensywy strefowe.

Pokrótce omówimy każdy typ wraz z przykładami. Dziś zajmiemy się rest-defensywami opartymi o krycie indywidualne — podpunkty 1 i 2 z powyższej listy.

 

Rest-defensywa z kryciem 1 na 1

Rest-defensywa z kryciem 1 na 1 to najbardziej ofensywna wersją rest-defensywy. To reaktywna zagrywka — ustawiamy ją pod konkretną formację i mentalności przeciwnika. Przykładowo, jeśli rywale zostawiają dwóch napastników swojej rest-ofensywie, my podobnie zostawiamy dwóch obrońców za ich plecami; jeśli oni trzech, my również trzech; i tak dalej. Oczywistym zagrożeniem staje się brak zabezpieczenia na wypadek przegrania pojedynku 1 na 1 — kiedy nasz obrońca się pomyli, rywal ma otwartą drogę do bramki. Zaletą tego rozwiązania jest z kolei oddelegowanie maksymalnej liczby naszych zawodników w celu konstruowania akcji ofensywnej. Dlatego też rest-defensywa z kryciem 1 na 1 ma najwięcej sensu, kiedy nasz zespół przegrywa i desperacko potrzebujemy gola.

 

Kolejną cechą rest-defensywy z kryciem 1 na 1 jest to, że nasi obrońcy muszą ściśle podążać za krytymi przez siebie rywalami. Gdybyśmy bronili strefowo, każdy zawodnik mógłby zostać w swojej strefie, jednak kryjąc indywidualnie nie możemy sobie na to pozwolić. Z tego też względu defensywę z kryciem 1 na 1 konstruujemy w Football Managerze korzystając z instrukcji taktycznej ścisłego krycia.

 

Wariant 2 v 2

Teoretycznie najprostszym rodzajem rest-defensywy 1 na 1 byłoby zestawienie jednego rywala z jednym obrońcą — trudno jednak wyobrazić mi to sobie w praktyce. Zaczniemy więc od ustawienia z dwoma obrońcami kryjącymi dwoma napastników. Mogą to być przykładowo dwie drużyny grające 4-4-2.

 

 

Poniżej taktyka w FM 22 wdrażająca taką rest-defensywę. Zarówno boczni obrońcy, jak i środkowi pomocnicy celowo nie przejmują się asekuracją środka pola. Naszą formację obronną będą stanowić wyłącznie środkowi obrońcy. Łatwo sobie wyobrazić, że odpowiednio skonstruowana rest-defensywa przeciwnika mogłaby w takiej sytuacji wyprowadzić kontrę za kontrą. Mimo to, gdybym rozgrywał finał Ligi Mistrzów i przegrywał w 80. minucie jedną bramką, zdecydowałbym się na taką formację, mając nadzieję na odrobienie strat. (Role, mentalności i instrukcje oczywiście tylko przykładowe).

Rest-defensywa z kryciem 1 na 1 z dodatkowym zawodnikiem

To dodatkowy wariant z dość popularnym w świecie piłki zabiegiem: kiedy chcemy zapewnić sobie większe bezpieczeństwo, zostawiamy jednego więcej zawodnika z tyłu niż przeciwnik ma ich z przodu. Zapewni nam to przewagę zarówno w razie kontrataku rywala, jak i kiedy sami będziemy chcieli rozegrać piłkę w głębi pola. 

 

Rest-defensywa 1 na 1 z dodatkowym zawodnikiem to etap pośredni pomiędzy kryciem indywidualnym, które omawialiśmy dotychczas, i kryciem strefowym, którym zajmiemy się w kolejnych artykułach. Część naszych rest-obrońców będzie zajmować się przypisanymi do nich piłkarzami; niektórzy jednak (zwykle jeden dodatkowy zawodnik) nie będą kryć nikogo konkretnego, dbając przede wszystkim o wzmocnienie strefy, którą chcemy bronić.

 

Wariant 1 + 1

Rywal zostawia jednego napastnika w rest-ofensywie, my pokrywamy go obrońcą i dostawiamy drugiego do asekuracji.

 

 

Taktykę w FM-ie możemy zachować taką samą jak w poprzednim przykładzie, gdzie omawialiśmy krycie 2 v 2. Możemy co najwyżej rozważyć zmianę roli środkowych obrońców: jeden z nich mógłby być stoperem i odpowiadać za krycie, a drugi go ubezpieczać i ustawiać się głębiej. Na boisku będzie to wyglądać jak na zdjęciu poniżej.

Wariant 2+1

Dla utrudnienia załóżmy jednak, że rywal gra 3-5-2 lub 4-4-2. Wówczas nasi obrońcy muszą sobie poradzić z dwoma napastnikami w rest-ofensywie. Zgodnie z logiką poprzedniego przykładu powinniśmy więc oddelegować dwóch obrońców do krycia indywidualnego i trzeciego piłkarza do ubezpieczenia strefy.

 

 

Poniżej przykład rest-defensywy 2+1 w FM-ie 2022. Drugim wariantem, trochę bardziej agresywnym, byłoby użycie dwóch stoperów.

(Role, mentalności i instrukcje oczywiście tylko przykładowe + zapomniałem zaznaczyć ścisłe krycie w tym przykładzie).

…i interpretacja formacji przez silnik meczowy w trakcie gry:

[verlee]

Strefowa rest-defensywa

Strefowa rest-defensywa działa podobnie jak obrona strefowa i kryje strefy boiska niezależnie od umiejscowienia rest-ofensywy przeciwników. W Football Managerze będziemy tworzyć ją poprzez nieużywanie polecenia ścisłego krycia, a także projektując skład dwóch lini naszej obrony na podstawie mentalności i zastosowania polecenia „utrzymaj pozycję”.

 

Strefowe rest-defensywy zwykle składają się z czterech lub pięciu graczy. Pierwsza linia jest tworzona przez środkowych obrońców, podczas gdy druga linia składa się ze środkowych pomocników lub bocznych obrońców. Rest-defensywa składająca się z więcej niż pięciu zawodników rodzi problem braku wystarczającej liczby graczy, by skutecznie zaatakować bramkę przeciwnika. Z tego powodu nie będę omawiał tu takich konfiguracji.

 

Strefowa rest-defensywa 2-2

To chyba moja ulubiona rest-defensywa strefowa. A to dlatego, że — po pierwsze — osobiście preferuję zostawienie 4 zawodników z tyłu zamiast 5 ze względu na możliwość oddelegowania większej liczby piłkarzy do ataku. Po drugie, kształt kwadratu jest bardzo uniwersalny, zarówno w budowaniu akcji, jak i obronie.

 

 

Rest-defensywa 1-2-1 (o której będzie następny post) generuje co prawda więcej lini podań po obwodzie trójkąta, przez co łatwiej jest utrzymać się przy piłce budując atak od własnej bramki… jej wadą jest jednak to, że na szpicy rest-defensywy mamy wyłącznie jednego zawodnika, którego 2 lub więcej rywali mogą dość łatwo ograć z klepki.

 

 

Wyobraźmy sobie sytuację, w której przeciwnik gra 4-3-3 z dwoma mezzalami, 3-4-3 z dwoma ofensywnymi środkowymi pomocnikami lub inny system utylizujący dwie dziesiątki. Stosując taką rest-ofensywę rywal będzie w stanie łatwo przejść przez pierwszą linię rest-defensywy, dopóki nie zadbamy o to, by mieć w obronie graczy, którymi będziemy mogli ich pokryć. Ze względu na przestrzenne rozstawienie naszej obrony zrobi to w miarę łatwo nawet z trzema dobrymi przeciwnikami w kontrze do naszych czterech — jak na przykładzie powyżej.

 

 

Jeśli jednak ustawimy nasza rest-defensywę w strefie 2-2, odetniemy proste linie podań i “pochłoniemy” atakujące dziesiątki przeciwnika piłkarzami z pierwszej lini naszej rest-defensywy. Dodatkowo niemal dosłownie zamkniemy środkowego napastnika rywali w kwadratowej klatce złożonej z naszych zawodników.

 

Strefową rest-defensywę 2-2 możemy ustawić w Football Managerze w poniższy sposób. Tak jak w poprzednich przykładach, formacja, instrukcje taktyczne i role nie mają większego znaczenia. Liczą się pozycje zawodników i ustawienie 4 zawodników z instrukcją indywidualną “trzymaj pozycję”. W naszym przypadku są to DLP (S) i BWM (D).

Warto tutaj wrócić do posta, w którym opisywałem wyjątki do zasady trzymania pozycji. Grałem przykładowo rest-defensywą 2-2 w wysokim pressingu z dwoma carrilero, opiekującymi się szerokimi strefami boiska w okolicy 25. metra od bramki przeciwnika, podczas grania formacją 4-2-2-2 w stylu gegenpress. Obecnie wróciłem do vertical tiki taki, ale gram nią w ustawieniu 4-4-2 z dwoma mezzalami, a rest-defensywę 2-2 osiągam poprzez dwóch IWB (S), którzy zajmują pozycje centralne i grają podobnie do defensywnych pomocników.

 

Teraz czas na przykład strefowej rest-defensywy 2-2 w akcji:

To praktyczne ukazanie w Football Managerze scenariusza, o którym pisałem powyżej. Nawet jeśli stracimy piłkę, a środkowy napastnik przeciwnika (na czerwono) wbiegnie między naszych rest-defensorów, wrodzy środkowi ofensywni pomocnicy zderzą się z pierwszą linią naszej rest-defensywy i będą mieli utrudnione zadanie w przedostaniu się z piłką dalej.